Хүн ер нь энэ олдсон насандаа хүн шиг амьдрах ёстой гэж би боддог. Ээж болсоноос хойш амьдралын үнэ цэнийг илүү гүнзгий ухаарч, амьдралд улам л хайртай болжээ. Гэтэл учирсан зовлон, бэрхшээлдээ сөхрөөд хувь заяагаа хараагаад эрүүл саруул биеэ архи, гутаранги бодлоороо эрэмдэглээд сууж байгаа хүмүүс байх юмаа. Угтаа төрүүлж өсгөсөн ээж аавыгаа яах гэж намайг төрүүлэв дээ гэж харааж байгаатай адил санагдаад. Яасан хатуу хэлэвээ гэх хүн гарах л байх, гэхдээ би хатуу үгтэй хүн, үнэн үг хатуу гэж байгаад л хэлчихдэг, энэ зангаас минь болоод уурлаж, гомдож, дөлж зугтаасан хүмүүс ч зөндөө.
Гай зовлон хүн бүрт л тохиолдоно алдаж эндэх ч бас байдаг асуудал, тэр бүрийг даваад гаталж чадсан хүн л эцэст нь аз жаргалыг олно гэж би боддог. Нэгэнт алдсан алдаандаа, учирсан зовлондоо гутраад хайран залуу насаа архитай нөхөрлөөд өнгөрөөж байгаа залуусыг (тэр нөхрийг) хараад харамсмаар, өрөвдмөөр, уур хүрмээр юмаа. Яагаад ингэж сууна вэ гэж асуухаар би ийм л заяатай хүн гэж харулна, уур хүрмээр.
Хэдэн цаг дуншиж төрүүлэхдээ, тооломгүй олон шөнө нойроо хугаслан хөхүүлж суухдаа ээж нь хүүгээ охиноо эрүүл саруул, хүний дайтай хүн шиг яваасай миний хүү гэж дотроо залбирч суусан даа, хайран юм.
Эрүүл саруул төрүүлж, өсгөж өгсөн ээж, аавдаа баярлаад энэ биеэ, энэ амьдарлаа хайрлаж амьдраарай, хаврын цэцэн шин бонигохон залуу насанд гутарч суух чөлөө байхгүй шүү дээ.
Р.Чойном: Залуу нас
Хөлчүүхэн зүрхний минь тольтон дээгүүр
Шувууны сvvдэр шиг дайраад өнгөрсөн
Шунхан улаан залуу нас мину!
Амттан бүхний амтыг мэдэлгүй
Асгаж явсан залуу нас минь,
Өнгөтөн бүхний өнгийг бодолгүй
Үрж явсан залуу нас минь.
Зуны шөнийн нойрыг тоолгүй
Зуун гурван учралыг мөрөөсөж
Зураг шиг охидыг, тэрэг шиг дайрч
Зуурдхан мандсан залуу нас минь.
Өвлийн есийн жаврыг тоолгүй
Өөр хүний авгайд сэтгэп хаяж
Өрхний үзүүр шиг дэрвэж явсан
Өлчирхөн тэнэг залуу нас минь.
Даанч чи минь удсангүй...
Даавуу хүрэм, савхин бээлий хоёр шигээ,
Дассан салсан годон гэзэгтүүд шигээ
Дардан зам дээр үлджээ — залуу нас минь!
Улаанбаатарын чулуун засмалаар
Урагшаа, хойшоо, баруун тийшээ, зүүн тийшээ
Дотоод үйлдвэрийн хүнд шаахайг
Долоохон хоногт точийлдож явахдаа
Хүний сайн мууг зүүдлээ ч үгүй
Хүүхэд шиг өссөн залуу нас минь.
Хүүхний сайхныг таниа нь үгүй
Хүүрзгэнэ шиг ниссэн залуу нас минь.
Ангарайтсан нөхөдтэй, үдшийн цагаар
Адуу шиг пижгэнэсэн залуу нас минь
Айлын чийдэн хага чулуудаад
Авирлаж явсан залуу нас минь.
Аавын хүүгийн, шүр шиг хацрыг
Алгадаж явсан залуу нас минь,
Адилхан нөхдийнхөө хамрын цусыг
Асгаруулж явсан залуу нас минь.
Үзсэнээ мартаж, дуулснаа тогтоохгүй
Үүрдийн юм шиг дургиж явахдаа
Үймээнт хорвоогоос, дахиад олдошгүй
Үнэнч ханийнхаа дэргэдүүр өнгөрч
Хоног төдий зуурдхан ханилах
Хотын хүүхний өнгөнд хууртаж,
Ариухан цусаа түүний төлөө
Асгаж явсан залуу нас минь.
Оюутан ахуйн дэврүүн шүлгийн
Онгод цадигаар бялхаж явахдаа
Орчлон хорвоогийн нарийн учрыг
Олчихлоо хэмээн төөрч явсан
Ариунаас ариухан залуу нас минь
Арваадхан жилийн ханилгаатай байжээ.
Халуунаас халуун залуухан цаг минь
Хаврын үер шиг хугацаатай юм санжээ.
Аяа хөөрхий, хүний залуу нас гэж
Авч ч болдоггүй, өгч ч болдоггүй
Хэлгүй байгалийн дуугүй зарлигаар
Хэсэгхэн олддог шагнал юм уу даа.
Бусдын лангуунд энэхуу шагналаа
Бутархай мөнгө шиг тарааж хаясаар
Хүйтэн хорвоод нэг мэдэхнээ
Хүмүүний үр нүцгэрдэг байна.
Сайн ханиас хагацсан хойноо
Санан санан гунихардаг шиг
Болоод өнгөрсөн хойно, залуу насаа
Бодон бодон харуусдаг байна.
Баяртай, залуу зандан нас минь,
Барилдсан гэж бодвол, би ойчжээ.
Уралдсан гэж үзвэл, би хоцорчээ
Арилжаа наймаа хийсэн юм санж гэвэл харин
Атархан биеийнхээ эрүүл мэндийг егч
Алдар, шүлэг хоёрыг чинь авчээ!
Хөрстийн амьдралд хөл алдсан
Хөлчүүхэн зүрхний минь тольтон дээгүүр
Шувууны сүүдэр шиг дайраад өнгөрсөн
Шунхан улаан залуу нас мину! Баяртай!
No comments:
Post a Comment