Jul 13, 2009

Төрсөн нутаг энх амгалангийн орон






Хэдэн жилийн өмнө, Чингис Хаан олон улын нисэх онгоцний буудал дээр
А: Миний дуу аль нутгийг зорьж явна?
Л: Солонгос, сурна.
А: Аан, хувиараа сурч бгаа ю? хуний нутагт сурах ч амаргуй дээ
Л: үгүй ээ, багш маань сургуульд явуулж байгаа юм
А: Азтай л охин байна, ах нь ч бас 10 гаран жилийн өмнө яг чам шиг цээжиндээ багтахгүй баяр хөөр тээгээд хүний нутагийг зорьж байлаа. Чамайг бодвол ах нь өөрөө төлбөрөө төлдөг байлаа. Анх би өөрийгөө гадаадад сурдаг оюутан гэж бодхоор сайхан л санагддаг байлаа. Харин цаг хугацаа өнгөрөх тусам төрсөн нутаг яагаад сайхан болхыг ойлгодог юм даа. Төрсөн нутаг шиг амар тайван газар байдаггүй юм, чи хэдэн жилийн дараа ойлгоноо. Жил онгорох тусам чэмоданаа чирээд онгоцруу алхах бүрдээ эх нутаг, элгэн садан, ээж аавиыхаа дэргэд үлдэж байгаа найз нөхөд дүү нартаа мөн ч их атаархдаг байж билээ. Онгоц хөөрөх тэр агшинд яагаад заавал би хуний нутгийг зорьж сурах ёстой юм бэ гэж бодхоос онгоцниы хаалгаар үсэрчихмээр санагдан нүдний нулимас цийлэгнэвч гэр бул, ирээдүй хүсэл мороодлоо бодохоор нулимсаа арчин зурхээ чангалдаг бай сан юм даа. Харин одоо л бол өөр өө, ах нь эх нутгтаа нутгийхаа эзэн хүн шиг н алхаж явна даа. Миний дүү их юм сураад эх нутагтаа ирээрэй
А: Заа тэгнээ ахаа, эрдэм ном сураад, хурдан эргэж ирнээ. Та сайн сууж байгаарай
3 жилийн омно Солонгост сурхаар нисэх гээд онгоцний буудлийн хүлээлгийн танхимд гэр булийнхэнтэйгээ салах ёс хийх гээд зогсож байхдаа санаандгүй аавийнхаа найзтай дайралдаж ийм нэгэн яриа өрнүүлсэн юм.
Тухайн үд тэр ахыг юу гэж ярьцаныг нь хөөрсөн сэтгэлдээ автаад эргэцүүлж бодолгүй өнгөрчээ. Энд ирээд хүний нутгийн бэрхийг, хүний хүний хатуу сэтгэлийг таньсанаас хойш тэр ахын хэлсэн үгийг дахин дахин эргэцүүлэн боддог болсон юм.
Төрсөн нутагтаа, аав ээжийхээ нөмөр нөөлөгт хүн ямар ч зовлон бэрхшээлийг ажрахгүй давж чаддаг байжээ. Ямар ч бэрхшээл тохиолдсон гэртээ ороод ирхэд ээж минь халуун хоол барьчихсан миний хүү даарсан уу, ядарч байна уу хоолоо иддээ, юм ээлжтэй байдаг юмаа, өнөөдөр хэцүү байвч сайхан болох нэг өдөр ирнээ гээд амгалангуй царайгаар зөөлхөн инээмсэглэн хэлэх ээжийхээ үгийг сонсоод энэ хорвоо ээжийн минь царай шиг амар амгалан, гэрэл гэгээтэй мэт санагдан, муу муухай бүхэн мартдагдаж, намайг угтах аз жаргал сайн сайхнаас өөр зуйл бодогддоггүй байжээ. Өглөө орондоо унтаж буй дур эсгэн хэвтэхдээ аав ээжийхээ бидний ирээдүйн тухай цайгаа уунгаа ярилцахыг нь чагнаад юуг ч хийж, бутээж чадах хүч тэнхээ орох шиг болж, аав ээжийхээ хүсэж байгаа шиг сайн хүн болно доо гэж боддог байж билээ.
Харин энд намайг тайтгаруулах, гэрэл гэгээг мэдруулэх ээжийн минь инээмсэглэсэн царай харагдагхуй, аавыхаа сахалтай хошуугаар үнсүүлэхгуй, хатуухан үгийг нь сонсохгүй, дуу нар минь надад эрхэлж тоглохгүй, яагаад гэвэл тэд энд биш эх орондоо эрдэм сураад, их хүн болоод ирнээ гэж охиноо, хүүгээ, ахийгаа, эгчийгээ, дүүгээ та биднийг хулээж байгаа। Зөвхөн бидний эх оронд хаанаас ч олдохгуй, юугаар ч сольхийн аргагүй цэлмэг тэнгэр, цээж дүүрэн амьсгалах цэнгэг агаар, диваажин мэт сэтгэлийн амар амгалан, энх тайван бий.
Зургыг Лхагва

No comments: